De spanning op de arbeidsmarkt is in het vierde kwartaal van 2021 weer licht toegenomen. Het landelijke spanningsniveau ligt nog maar net onder het niveau van een zeer krappe arbeidsmarkt. Dit blijkt uit de UWV-spanningsindicator. Van alle werkende Nederlanders werkt nu 82% in een beroepsgroep waar momenteel krapte is. Hoe de arbeidsmarktspanning zich in 2022 verder ontwikkelt is onzeker, maar de uitgangssituatie voor werkzoekenden is gunstig.
Door de toename van de krapte werken er steeds meer mensen in een beroep met een krappe of zeer krappe arbeidsmarkt. In het vierde kwartaal van 2020 was het aandeel werkenden met een krap of zeer krap beroep nog 38%. Aan het einde van 2021 was dat aandeel meer dan verdubbeld tot 82%. Het overgrote merendeel van de beroepen had dus eind 2021 te maken met krapte. Hierdoor ontstaan kansen voor werkzoekenden. UWV brengt deze kansen in beeld door 2 keer per jaar een overzicht met kansrijke beroepen te publiceren.
Arbeidsmarktadviseur Jeroen van den Berg: “Er heerst momenteel een krapte op de arbeidsmarkt die we nog nooit hebben gezien. In een groot deel van het land is er sprake van een zeer krappe arbeidsmarkt en bijna alle beroepsgroepen kennen momenteel een vorm van krapte. Dit illustreert hoe groot de krapte momenteel is. We zien dat de toename van de krapte in het vierde kwartaal voornamelijk komt door het dalend aantal werkzoekenden.”
Krapte in de regio
Landelijk gezien was er in het 4e kwartaal van 2021 nog net geen sprake van een ‘zeer krappe’ arbeidsmarkt. In steeds meer regio’s is dit nu wel het geval. In het derde kwartaal van 2021 was de arbeidsmarkt in 12 van de 35 arbeidsmarktregio’s nog zeer krap, in het vierde kwartaal kwamen er twee regio’s (Achterhoek en Drechtsteden) bij waar de arbeidsmarkt zeer krap is.
Herstel van de arbeidsmarkt na corona
In 2021 herstelde de arbeidsmarkt van de coronacrisis. Zo nam het aantal vacatures tussen 2020 en eind 2021 met 76% toe. Ondertussen daalde het aantal mensen met een kortlopende WW-uitkering met 42%. Jeroen van den Berg vindt dit opvallend. “De schade van het eerste coronajaar, waarin de spanning op de arbeidsmarkt afnam tot ‘gemiddeld’, werd zo snel ingehaald. Maar misschien nog wel opvallender is dat de arbeidsmarktspanning eind 2021 ook hoger was dan in het laatste kwartaal vóórdat corona in Nederland opdook.”
Omscholing en ondersteuning
Uit het werkgeversonderzoek van UWV blijkt dat het merendeel van de werkgevers verwacht dat het vervullen van vacatures de komende jaren moeilijker wordt. Veel werkgevers werken daarom samen met UWV om nieuw personeel te vinden. Werkgevers kunnen zich melden bij de werkgeversservicepunten waar UWV werkgevers kan ondersteunen bij het vinden van nieuwe medewerkers. UWV kijkt dan naar kandidaten die passen bij de vacature, of naar kandidaten die door middel van scholing geschikt worden voor de functie. Samen met werkgevers biedt UWV dan een traject aan waarin de kandidaat de overstap kan maken naar het nieuwe beroep.
Hoe berekent UWV de krapte?
De spanningsindicator van UWV berekent de krapte op de arbeidsmarkt door het aantal openstaande vacatures af te zetten tegen het aantal WW’ers met een verstreken uitkeringsduur van minder dan 6 maanden. Hoe meer vacatures per WW’er, des te hoger de arbeidsmarktspanning. Vanaf een waarde van 1,5 spreken we van een ‘krappe’ arbeidsmarkt. Een ‘zeer krappe’ arbeidsmarkt ontstaat bij een waarde van 4 of hoger. In het vierde kwartaal van 2021 was de waarde 3.8. In het derde kwartaal van 2021 was het 3.7.